Het was een zinderende zomer – de heetste in 500 jaar –  en ik emigreerde naar Berlijn. De stad nu was woest en ledig. Het Palast der Republik vibreerde in al zijn vergane glorie in de verzengende hitte. De kantoortorens van de Potsdamer Platz staken futuristisch af tegen de stoffige, braakliggende zandvlakten er omheen en in de Schlachtensee achter ons huis, baadden de oerbewoners – naar goed Oost-Duits gebruik – in hun blootje. Als Mark en ik ´s avonds laat onze lichamen in het koele water, onder de spookachtige nevel lieten glijden, voelde je de Geest Gods over de wateren zweven.

Het was het jaar 2003. Sociale media bestonden nog niet. En zo moest ik onder de brandende zon en zonder de vernuftige tips van duizenden medelanders in de facebookgroep `Nederlanders in Berlijn´ in mijn eentje op zoek naar een baan.

Op mijn gammele Amsterdam-fietsje reed ik naar het filiaal van Randstad. Een Nederlands uitzendbureau leek me een laagdrempelige instap in het Berlijnse beroepsleven. Ik had weliswaar mijn auteurswerk voor Noordhoff Uitgevers, maar ik had er bewust voor gekozen dat parttime te doen; ik wilde integreren in Berlijn. Dat bleek ook hard nodig: dat uitzendbureaus in Duitsland voornamelijk werk voor bulldozermachinisten en asbestverwijderaars aanboden, was mij compleet onbekend.

In een troosteloos, broeierig kamertje in Alt-Moabit – het kan ook Spandau geweest zijn – werd ik te woord gestaan door een meisje van mijn leeftijd. Haar grijze broekpak was op zestig graden gewassen. Haar donkerblauwe sokken had ze die ochtend zorgvuldig gematcht met haar donkerblauwe gezondheidssandalen. Ik had een lichtblauw mantelpakje aan en open pumps sierden mijn blote voeten. In de bebrilde neus van het muisje riekte mijn zachtroze nagellak naar decadentie. Dat zag ik aan haar trillende neusvleugels. Zonder ook maar één keer te lachen, bekeek ze mijn cv en stelde een paar vragen. Mijn Duits was ´ausreichend´, mijn Engels wilde ze testen.

Ik kreeg een tekening. Daarop zaten een man en vrouw te eten.

Omcirkel het juiste antwoord:

A. John and Mary are reading a book.

B. John and Mary are having dinner.

C. John and Mary are visiting Berlin.

D. John and Mary are swimming in the lake.

Zo volgden nog 119 tekeningen op brugklasniveau, waarin John en Mary samen fietsten, kookten, borduurden, kortom: de tijd van hun leven hadden. Ik daarentegen voelde me een uur – en een ´nul fout, gefeliciteerd´ – later compleet vernacheld. Had ik niet verteld dat in Nederland de studieboeken bijna allemaal in het Engels zijn?

Directe, open communicatie, leek me het meest doeltreffend – zoals gezegd: dit was lang vóór er enige vorm van integratie had plaatsgevonden -, geagiteerd vroeg ik dus: `Wát heeft u hiermee nu willen testen?´

´U hoort van mij,´ was haar ontwijkende en pedante antwoord.

Drie maanden lang hoorde ik niets.

Toen werd er gebeld. Een piepstem zei fnuikend: `Wij hebben een uitermate geschikte functie voor u gevonden: een Engelstalig erotisch mannentijdschrift zoekt een marketingmedewerker.´

`O, wat vervelend nou,´ antwoordde ik: ´Maar ik heb geen idee hoe je “John en Mary kleden zich uit“ in het Engels vertaalt.´

De zomer was intussen over haar hoogtepunt heen. Nog een laatste keer sprong ik in de Schlachtensee: inmiddels volledig geīntegreerd, dus helemaal naakt. En volgens mij zag God dat het goed was.