Zoals algemeen bekend, heb je in iedere relatie de autist (met een manische drang naar orde) en de non-autist (met een vanzelfsprekende hang naar wanorde). Omdat het hier om een relatieve variant van autisme gaat én om associaties met deze ingrijpende stoornis verder te vermijden, worden ze in psychologisch vakjargon de MAD (Mens met Autistische Dwangneigingen) en de MELLOW (MEns die Luchtig Leeft Onder Wanorde) genoemd.

De enige uitzondering zijn huwelijken waarin beide partners Duits zijn. Daarin ontbreekt de MELLOW vaak geheel. Gek genoeg is in onze relatie nu juist mijn Duitse man de MELLOW en ík de MAD.

Hoe uit zich dat in een relatie? Eigenlijk in duizend kleine dingen, maar ik zal een voorbeeld geven. De MAD heeft vijf wasmanden. Eén voor dertig licht, één voor dertig donker, één voor zestig licht, één voor zestig donker en dan de in MAD-ogen nogal gewaagde variant: `Overig´. Hierin verdwijnt al het wol, zijde en de feloranje t-shirts met opschriften als ´Sneijder 10´ of `I am Dutch, what is your superpower?´. Maar het echt kenmerkende aan dit karakter uit zich pas ná het sorteren van de was. Het moment dat je de kelderdeur bijna achter je hebt dichtgetrokken, nog een laatste zelfgenoegzame blik op de wasmanden werpt, en je je voor een paar seconden geheel opgenomen voelt in het liefdevolle, geordende systeem van de kosmos en weet: `Het leven is goed.´

De MELLOW daarentegen heeft slechts twee hopen naast het bed: `Vies´ en ´Vies, maar kan ik nog wel een keertje dragen.´

De kledingkast is hetzelfde verhaal. Bij de MAD hangen de broeken en rokjes op kleur: wit-creme-geel-oranje-rood-paars-blauw-groen-grijs-zwart-bruin. De MAD koopt – puur met het oog op sorteerbaarheid – alleen effen rokjes en broeken. Bij t-shirts en truien hetzelfde verhaal. Ik weet dat je je al je hele leven afvraagt, wie in vredesnaam die zalm- en mintkleurige t-shirts bij de H&M koopt. Dat ben ik dus. Niet om te dragen, maar om het kleurenschema in de kast kloppend te maken. Het behoeft geen verdere uitleg dat de kledingkast van de MELLOW er wat anders uitziet. Meestal zit er maar één plank in. Soms ontbreekt ook die.

Doet zich de prangende vraag voor: Is een sterk geprononceerde MAD-MELLOW-variant in een relatie een onoverkomelijk probleem? Ik tendeer naar een duidelijk ´nee´; zolang je maar een systeem van strikt gescheiden kledingkasten hanteert is er niets aan de hand.

Maar dan wordt het kerst. En ieder zichzelf respecterend Duits huishouden haalt dan de absolute must-have kerstgadget in huis: De adventskrans. Je hebt ze in alle maten en kleuren, zelfs in blauw! Mede-MADers, laat dit even tot je doordringen: Kerst en blauw! Ze zijn gemaakt van hout, dennentakken, plastic, stukjes Berlijnse muur of zwerfvuil. Ik vermoed zelfs, dat er een heel adventskransenkartel achterzit, die de prijzen kunstmatig hoog houdt. Alleen dat verklaart, dat een vilten kerstkrans in zacht violet voor zeventig Euro wordt aangeboden.

Tijdens het uitzoeken van de kerstkrans lijkt het nog een heel vredige Vorweihnachtszeit te worden, maar dan komt onvermijdelijk de eerste adventszondag. Er moet één kaars worden aangestoken. Om dan dus de rest van de week tegen een asymmetrische kerstkrans te moeten aankijken. Op zo´n moment botsen de werelden van de MAD en de MELLOW op apocaliptische wijze tegen elkaar. ´Het gebeurt niet. Klaar!´ laat ik Mark op wat hij noemt ´mijn leraressentoon´ weten.  Om vervolgens terug te komen uit de keuken en één kaars te zien branden. Om – uit een gevoel van diepe ontreddering – vervolgens alle kaarsen maar aan te steken of de kinderen stiekem op te stoken: ´Je mag best heel voorzichtig blazen hoor, daarvan gaat hij niet uit.´ Bij de verhuizing vond Mark mijn voorraad heimelijk omgewisselde, half opgebrande kaarsen in alle denkbare lengtes terug onder de bank. Hij keek me aan, schudde zijn hoofd en zette onze twaalf jaar oude – van wit naar bruin (van wit naar bruin, daar heb je hem weer!) verkleurde – IKEA-bank bij het grofvuil.

Het was ons eerste gezamenlijk gekochte meubelstuk, maar soms is het tijd dingen los te laten. Dat is moeilijk voor de MAD. Maar ook de MAD is in principe in staat tot emotionele groei en rijping.

Morgen is het derde Advent. Op de tafel in ons nieuwe huis staat een kerstkrans, met kaarsen in verschillende lengtes. Ik zie het en ja, ik voel het ook, maar eigenlijk doet het niet eens zoveel pijn.